Historia kleju

Nie da się uzyskać mocnego i wytrzymałego połączenie dwóch ciał stałych bez użycia kleju. Właśnie dlatego wiele lat temu ludzie wymyślili substancje klejące pozwalające na złączenie materiałów i wytworzenie broni czy narzędzi codziennego użytku. Dzisiaj nie wyobrażamy sobie życia bez spoiw. Kiedy powstały pierwsze kleje?

Kiedy wymyślono pierwsze kleje? Spoiwa w starożytności

Historia kleju rozpoczyna się wraz z rozwojem ludzkości. Pierwsze kleje były stosowane już 4000 lat

p.n.e. Neandertalczycy spajali narzędzia za pomocą lepiszcza wytwarzanego ze smoły brzozowej lub żywicy. Starożytni Egipcjanie, Chińczycy i Grecy kleili drewno, skóry, papirusy, dzięki klejom wytwarzali i zdobili meble. Używano klejów żelatynowych wytwarzanych ze skór zwierząt, klejów kazeinowych uzyskiwanych z mleka oraz klejów kostnych i rybich. Znano i stosowano także kleje z białka kurzych jej. Rzymianie wyrabiali klej ze zwierzęcych skór, długo je gotując. Stosowano także woski oraz smoły, głównie do sklejania i uszczelniania łodzi i statków.

Kleje w średniowieczu i w czasach późniejszych

Od końca XV wieku powszechnie używano klejów, głównie skórnych i kostnych, do produkcji mebli, przedmiotów codziennego użytku, narzędzi i broni oraz podczas wytwarzania instrumentów muzycznych. Produkcja klejów na skalę przemysłową rozpoczęła się na początku XVIII wieku. Pierwsza fabryka kleju powstała w 1700 roku w Holandii i zajmowała się produkcją kleju skórnego. Nieco później Wielka Brytania opatentowała klej rybi. Coraz częściej do wyrobu klejów używano kauczuku naturalnego i krochmalu. W XIX wieku pojawił się klej produkowany z celulozy. W XX wieku pojawiły się kleje na bazie substancji chemicznych. Przemysł klejarski rozwija się prężnie, znajdując coraz bardziej skomplikowane receptury.

Historia najczęściej stosowanych klejów

Wśród najczęściej stosowanych klejów wymienić trzeba kleje do parkietu. Do końca XIX wieku posadzki drewniane były montowane za pomocą gwoździ. Po I wojnie światowej rozpoczęto klejenie parkietów. Pierwszym klejem parkieciarskim był gorący pak smołowy otrzymywany podczas przeróbki węgla. Pak gotowało się w dużych kadziach, a następnie był rozlewany na podkładzie. Tworzył on specyficzny lepik, w który wciskano deszczułki parkietu. Taki sposób klejenia był niebezpieczny, gdyż istniało ryzyko poparzeń. Ponadto, pak wydzielał groźne opary. Po II wojnie światowej zaczęto stosować lepiki bitumiczne, które można było rozprowadzać po podłożu na zimno. W latach 50. zaczęły pojawiać się kleje z żywic syntetycznych.

Nowoczesne kleje mają tak szerokie zastosowanie, że trudno znaleźć przedmiot, który wyprodukowano bez użycia kleju. Nasze życie bez spoiw z pewnością byłoby nieco bardziej skomplikowane.